Σε προηγούμενη ανακοίνωσή μας (http://www.koinotikon.gr/?q=node/193) είχαμε τονίσει το πόσο σημαντική για την αναζωογόνηση των συνοικιών και των κοινοτήτων είναι η υιοθέτηση των συμμετοχικών προϋπολογισμών. Ένα ακόμα εργαλείο στη διάθεση της τοπικής αυτοδιοίκησης, το οποίο μπορεί να τονώσει τους πολίτες που ζουν και δραστηριοποιούνται στις γειτονιές και τις κοινότητες, αλλά και τον ίδιο τον Δήμο ως οργανισμό, είναι εκείνο των ενεργειακών κοινοτήτων.

Οι ενεργειακές κοινότητες είναι τοπικοί αστικοί συνεταιρισμοί αποκλειστικού σκοπού, μέσω των οποίων πολίτες, τοπική αυτοδιοίκηση καθώς και επιχειρήσεις μπορούν να έχουν ενεργό συμμετοχή στην παραγωγή ενέργειας. Οι ενεργειακές κοινότητες εστιάζουν τη λειτουργία τους στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ).

Η σπουδαιότητα αυτής της προσπάθειας οφείλεται σε τρεις κυρίως λόγους: α) Το κόστος παραγωγής από ΑΠΕ  έχει μειωθεί και είναι πλέον ανταγωνιστικό του κόστους παραγωγής από ορυκτά καύσιμα. Τοπική αυτοδιοίκηση και πολίτες μπορούν να επωφεληθούν παράγοντας την ενέργεια που καταναλώνουν. β) Οι τοπικές κοινωνίες συντονίζονται στην προσπάθεια για μετάβαση σε καθαρές πηγές ενέργειες και το σημαντικότερο γ) Η παραγωγή ενέργειας παύει να είναι προνόμιο μεγάλων «παικτών» και ολιγοπωλιακών πολυεθνικών ομίλων, καθώς οι ενεργειακές κοινότητες προωθούν την ενεργό συμμετοχή πολιτών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, ΟΤΑ, κλπ., στην παραγωγή ενέργειας.

Μέσα από τις ενεργειακές κοινότητες μπορούν να λειτουργήσουν σταθμοί φωτοβολταϊκών, αιολικοί σταθμοί, σταθμοί παραγωγής ενέργειας από βιομάζα (σε αγροτικές κοινότητες), ενεργειακά αυτόνομα θερμοκήπια, συστήματα αποθήκευσης ενέργειας (π.χ. για φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων), κλπ. Οι Δήμοι μπορούν να εγκαταστήσουν σταθμούς παραγωγής ΑΠΕ επί στεγών ή εκτάσεων του Δήμου και η παραγόμενη ενέργεια να συμψηφίζεται με παροχές ηλεκτρικού ρεύματος. Η δυνατότητα αυτή ανοίγει νέες προοπτικές στον Δήμο για να ασκήσει πολιτική μέσω της ενέργειας. Ενδεικτικά, θα μπορούσε ο Δήμος: α) να συμψηφίζει την παραγόμενη ενέργεια με καταναλώσεις Δημοτικών κτιρίων, μειώνοντας το κόστος που πληρώνει για ηλεκτρική ενέργεια, β) να καλύπτει μέρος ή το σύνολο των αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια φτωχών κι ευάλωτων νοικοκυριών με τρόπο αποδοτικότερο σε σχέση με άλλες επιδοματικές πολιτικές, γ) να τροφοδοτεί σταθμούς φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα με τα οποία θα αντικαθιστά σταδιακά το στόλο οχημάτων του (ξεκινώντας από τα μικρά οχήματα)  συμβάλλοντας από τη μεριά του στη μείωση των ατμοσφαιρικών ρύπων, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και της δημόσιας υγείας στην πόλη. Ένα παράδειγμα με πραγματικά νούμερα δείχνει ότι αν ο Δήμος εγκαταστήσει συγκρότημα φωτοβολταϊκών σε στέγες δημοτικών κτιρίων ή σε άεργα οικόπεδα ιδιοκτησίας του, ισχύος 500 κιλοβάτ, θα έχει μια ετήσια απόδοση από 800.000 κιλοβατώρες. Με αυτήν την ενέργεια, θα μπορούσε να καλύψει:

Η επιλογή ενίσχυσης από το Δήμο των ενεργειακών κοινοτήτων είναι μια στρατηγική επιλογή. Υπό προϋποθέσεις, δεν θα αποτελέσει απλώς ένα νέο εργαλείο για εξοικονόμηση πόρων και άσκηση κοινωνικής ή περιβαλλοντικής πολιτικής, αλλά ένα κρίσιμο παράγοντα στην προσπάθεια παραγωγικής ανασυγκρότησης της μαστιζόμενης από την αναδουλειά και την ανέχεια περιοχής μας. Οι ενεργειακές κοινότητες μπορούν να συμβάλλουν στην ενεργειακή αυτονόμηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και εκμεταλλεύσεων, ιδιαίτερα στις αγροτικές κοινότητες και τις φτωχές γειτονιές της πόλης, γλιτώνοντάς τες από τον κοστοβόρο εναγκαλισμό των μονοπωλίων του κλάδου της ενέργειας, άρα να συμβάλλουν στη διατήρηση ή ενίσχυση της απασχόλησης. Πολύ περισσότερο, οι εγκαταστάσεις των ενεργειακών κοινοτήτων και η δικτύωσή τους μπορεί να τις μετατρέψει σε ένα ζωντανό εργαστήρι, όπου δεκάδες τεχνίτες, επιστήμονες, ερευνητικά ιδρύματα, νεοφυείς και μικρομεσαίες επιχειρήσεις στους τομείς της παραγωγής συστημάτων ηλεκτρικής ισχύος, των επικοινωνιών, των ηλεκτρικών οχημάτων, μπορούν να βρουν την αναφορά τους κι ένα πεδίο παραγωγικής και επιστημονικής δραστηριότητας. Μόνο έτσι θα αντιστραφούν οι όροι του ενεργειακού παιχνιδιού στις ΑΠΕ, το οποίο μέχρι σήμερα, σε όλη τη χώρα, παίζεται προς αποκλειστικό όφελος των εισαγωγών πεπαλαιωμένου εξοπλισμού από τα μονοπώλια της Βορ. Ευρώπης, με φαραωνικές κατασκευές που καταστρέφουν το περιβάλλον, με κέρδη που καταλήγουν στις τσέπες ελάχιστων μεγάλων παραγωγών και με ασήμαντη ωφέλεια για την τοπική οικονομία και παραγωγή.

Δημοτική Κίνηση «Κοινοτικόν»